private lease Archieven

Subsidie elektrische auto’s: zet het zoden aan de dijk?

jun 7, 2022 | Autopraat, EV, Subsidie

In alle eerlijkheid: wanneer het gaat om de SEPP (Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren) is mijn primaire reactie om in de aanval te gaan. Deze subsidie, bedoeld voor nieuwe en gebruikte elektrische auto’s uit de kleine en compacte klasse ging per januari 2022 in. Hij zou een heel jaar moeten dekken. Niet geheel verrassend: dat deed-ie niet. Eind mei werd al bekend dat het subsidiepotje voor elektrische auto’s voor heel 2022 al verbruikt is. Dat kwam enerzijds niet als een verrassing. Anderzijds zijn er zeker verzachtende omstandigheden. Begin dit jaar had natuurlijk niemand voorzien dat Poetin Oekraïne binnen zou vallen en daarmee een nieuwe globale oliecrisis zou ontketenen. Hierdoor steeg de vraag naar EV’s onmiddelijk. Maar dan nog: de subsidiepot van de overheid is simpelweg te klein om in de behoefte van de consument te voorzien. Belangrijker nog: is de subsidiepot te klein om écht vaart in de transitie te brengen?

Hoe groot is de subsidiepot voor elektrische auto’s nu werkelijk?

Het is natuurlijk makkelijk om te roepen dat er te weinig geld beschikbaar is. Laten we vooropstellen dat de overheid geenszins verplicht is tot het subsidiëren van de aanschaf van een elektrische auto. De regering maakt echter duidelijk kenbaar in te zetten op een vlotte transitie van fossiel rijden naar zo veel mogelijk emissievrij rijden. Daarom mag worden aangenomen dat onze regering de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren serieus neemt. Voor 2022 was een totaal budget van 91,4 miljoen euro beschikbaar, waarvan 71 miljoen euro voor de aanschaf (of private lease) van nieuwe elektrische auto’s en 20,4 miljoen euro voor de aanschaf (of private lease) van een gebruikte EV.

Is een bedrag van 91,4 miljoen euro hoog of laag? Ik heb geen idee. Wanneer je puur kijkt naar andere subsidies die de overheid hanteert, ben ik toch echt geneigd om “laag” te zeggen. Bijzonder laag zelfs. De subsidie voor duurzame energie bijvoorbeeld, bedraagt 3 miljard euro. Energiecorporaties die willen investeren in het opwekken van groene stroom kunnen ook rekenen op een potje van 150 miljoen euro. In het herstel van scholen en leerlingen na corona stopt de overheid iets meer dan 100 miljoen.

Nu kun je subsidies 1:1 niet vergelijken. In het herstel van scholen, wegwerken van achterstanden en stimuleren van leerlingen kun je naar mijn mening niet genoeg geld steken. Maar hoe je het ook wendt of keert: 91,4 miljoen euro voor de SEPP regeling is niet heel erg riant. Zeker wanneer je kijkt naar alle overheidsuitgaven. Kijk maar eens naar de miljoenennota poster van de overheid om een idee te krijgen van de overheidsuitgaven. Het gaat per sector of ministerie om tientallen miljarden. Dan is iets meer dan 90 miljoen peanuts, zou je zeggen. Maar nogmaals: het is allemaal extra en het geld moet ergens vandaan komen. Dus elke subsidie is beter dan geen subsidie. Maar in hoeverre zet het zoden aan de dijk?

Schiet de consument er echt iets mee op?

De vraag is natuurlijk: schiet de consument er écht iets mee op? Die vraag kun je op meerdere manieren beantwoorden. Gezien het feit dat al na een paar maanden het complete budget voor 2022 er doorheen is, geeft aan dat er animo voor is en dat mensen er gebruik van maken. Tegelijkertijd geeft dit aan dat het lang niet genoeg is. Er is veel meer vraag dan aanbod. Dus op deze manier bekeken is de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren enerzijds een daverend succes maar tegelijkertijd ook een enorme wassen neus.

Wat zie je wanneer je kijkt naar de autoverkopen uit het eerste kwartaal van 2022? In 2022 werden per maand de volgende aantallen nieuwe auto’s op kenteken gezet:

Januari: 30.984
Februari: 22.860
Maart: 24.959
April: 22.087

Kijken we naar het aantal nieuw verkochte elektrische auto’s in het eerste kwartaal van 2022 dan zijn dat er 12.397. Op het totale aantal nieuw verkochte auto’s is dit ongeveer 12,3%. Dat is een nette score. Het totale aandeel van EV’s op de openbare weg bedraagt momenteel zo’n 4,7%. Dus de verkoop van EV’s zit ontegenzeggelijk in de lift.

De nuances bij de cijfers

Afgaande op deze cijfers zou je dus zeggen: de subsidie voor de aanschaf van elektrische auto’s zet zoden aan de dijk. Maar dit beeld moet wel wat genuanceerd worden. Want is het niet zo dat de vraag naar EV’s van nature sterk aan het toenemen is? Steeds meer fabrikanten hebben ook in steeds meer segmenten een elektrische auto in het aanbod. Van toplimo’s zoals de de Mercedes-Benz EQS en Porsche Taycan tot zakelijke volumemodellen als de Tesla Model 3 en Polestar 2. Dit zijn stuk voor stuk modellen die voor de meeste concumenten prijstechnisch niet zo heel erg interessant zijn, maar dan zijn er nog altijd de Kia Niro, Hyundai Kona, Skoda Enyaq IV, Volkwagen ID3 en Peugeot e-208. Zelfs “budget EV’s” zoals de Dacia Spring zijn in opkomst.

Maar wat zijn eigenlijk de bestverkochte EV’s? De verkooplijsten worden gedomineerd door de Skoda Enyaq IV, Porsche Taycan, Kia EV6, Audi Q4 E-Tron en Hyundai Ioniq 5. En natuurlijk blazen de eerder genoemde Tesla Model 3 en Polestar 2 nog steeds een aardig potje mee. Wie goed om zich heen kijkt, ziet ook steeds vaker BMW’s iX3 en I4, Mercedes-Benz’ EQB, Volvo’s XC40 Recharge, Volkswagens ID4 en meer van dat soort modellen rondrijden. Vrijwel zonder uitzondering modellen die zakelijk worden gereden. En waarvoor, mochten consumenten deze aanschaffen, de subsidie vaak niet telt. Want die subsidie is er alleen voor de auto’s uit de compacte middenklasse en compacte klasse. En waar zijn die te vinden in de lijsten? Niet in de top in elk geval.

Kortom: ondanks dat de zakelijke interesse in EV’s (want: stijging van bijtelling!) behoorlijk afgenomen is in 2022, is de zakelijke markt nog steeds voor een groot deel verantwoordelijk voor de opmars van de elektrische auto.

Hoe gaan we nu echt meer mensen aan de EV krijgen?

Er is ontegenzeggelijk een transitie gaande van fossiel rijden naar elektrisch rijden. En ja, overheidssubsidie helpt hier absoluut bij. Maar maakt het écht het verschil? Mwah. In 2023 komt er weer een nieuwe subsidiepot voor elektrische auto’s beschikbaar. Het gaat dan om een subsidie van maximaal 2.950 euro voor een nieuwe EV en 2.000 euro voor een gebruikte EV.

Een nieuwe Kia Niro, al jaren één van dé EV-lievelingen van Nederland, kost inclusief subsidie in basisuitvoering nog steeds ruim 35.000 euro. Dat is en blijft een hoop geld. Zonder subsidie kost een Niro EV bij Kia in private lease minimaal 509 euro per maand. Heb je wat meer kilometers nodig of wil je een dikkere uitvoering, dan komen daar zo nog een paar tientjes tot een paar honderd piek bovenop. Dat is en blijft voor veel consumenten een enorme smak geld. Dat beetje geld dat er dankzij subsidie vanaf gaat, zal echt niet voor iedereen het verschil maken.

Hoe gaan we dan nu echt meer mensen aan de EV krijgen? Ik denk dat de aanschaf van EV dit jaar en komend jaar toch echt nog vanuit intrinsieke motivatie moet komen. Wat kán helpen, zijn meer flexibele private lease constructies. Zo bieden onder andere Toyota en Lynk & Co de mogelijkheid om maandelijks je contract op te zeggen. Het zou best eens kunnen dat zoiets méér consumenten de switch laat maken naar een EV dan een klein beetje subsidie. Het is niet ondenkbaar dat veel mensen toch een beetje huiverig zijn voor commitment. Er zullen best veel gezinnen zijn die zonder al te veel problemen 600 a 700 euro per maand kunnen betalen voor een goede gezins-EV. Maar ja, 5 jaar aan een contract vast…. da’s toch een beetje spannend. Ik hoop dus dat automerken zélf met meer manieren komen om hun EV’s te verkopen. We gaan het zien.

Van auto in je hypotheek naar private lease als hypotheek killer

mei 3, 2022 | Autopraat, Private lease

Met behoorlijke verbazing heb ik onlangs de berichtgeving gelezen omtrent de veranderingen van de impact die de private lease van een auto heeft op de mogelijkheden tot het verkrijgen van een hypotheek. Voor wie hier nog niet van op de hoogte is: wie een private lease auto heeft, kan vele tienduizenden euro’s minder aan hypotheek krijgen. Niet alleen dat: vanaf nu telt je private leasecontract voor 100% mee in een hypotheekaanvraag. Dit komt erop neer dat als je een auto met een waarde van 40k leaset (helemaal geen gekke prijs voor een doorsnee gezinsauto anno nu), je zo maar eens 40.000 euro minder zou kunnen lenen. Daar kun je van alles van vinden. Je kunt het terecht vinden of onterecht. Beperkend of verstandig. Maar wat je er ook van vindt: de snelheid waarmee een huis kopen in combinatie met een private lease auto rijden voor velen haast onmogelijk is geworden, is bizar. Zeker wanneer je ziet waar we vandaan zijn gekomen.

Een auto meefinancieren? No problemo

Ik weet nog dat vrienden van ons iets meer dan 10 jaar geleden hun eerste huis kochten. Goed, ze hadden het niet slecht: hij had een prima baan en zij was net afgestudeerd van de universiteit en begonnen aan haar carrière, maar toch: dit was een tijd waarin de bomen tot aan de hemel groeiden. En verder. Het is voor starters anno nu onvoorstelbaar, maar die vrienden van ons konden tot dik over de koopsom van de woning financieren met een hypotheek. Niet alleen dat: er werden ook nog even twee auto’s meegefinancierd. Want dat kon. Sterker nog: het werd op geen enkele wijze ontmoedigd.

Vertel dit tegen een stel van begin twintig dat nu een woning wil kopen en ze zullen van verbazing van hun stoel vallen. Een auto meefinancieren is al jaren geen mogelijkheid meer. Maar überhaupt een hypotheek krijgen is voor de meeste starters anno nu al een hele uitdaging. Trek studieschulden af van de maximale hypotheeksom – die nu niet eens meer de koopsom van de woning dekt – en je hebt al snel een kansloze situatie. Zonder startkaptiaal (lees: rijke ouders) is het voor veel jonge mensen onmogelijk. Het kopen van een woning wordt steeds meer iets voor de elite.

Nu word je ook gestraft voor private lease

Om een hypotheek te krijgen, worden veel mensen sinds dit jaar ook nog geconfronteerd met een nieuwe uitdaging: een private lease auto telt nu voor de volle 100% mee in je hypotheekaanvraag. Was het een decennium geleden nog geen enkel probleem om lekker een autootje mee te financieren in de hypotheek: nu kun je een hypotheek eigenlijk wel vergeten wanneer je een private lease auto rijdt.

Ik vind dit bespottelijk. En ik zal je uitleggen waarom.

Private lease en hypotheek

“Dan moet je maar geen private lease doen”

Het argument van hypotheekverstrekkers, de overheid en beroepsbetuttelaars is duidelijk: “private lease is een financiele commitment die gevolgen heeft.” Dat vind ik niet schokkend. Tot zover volg ik de redenatie. Wat ik stuitend vind, is wat hierna volgt: “dan moet je maar geen private lease doen.” wordt daar even achteloos aan toegevoegd.

Wat is het alternatief? Men ziet private lease misschien nog steeds als een luxe, maar voor meer en meer mensen is het de enige realistische optie om een goede auto te rijden. Wat bedoelen ze eigenlijk met “dan moet je maar geen private lease aangaan?” Dat we met z’n allen dan maar gewoon een nieuwe auto moeten kopen? Pootjes in de lucht als je even pak ‘m beet 30k hebt liggen om een nieuwe auto te kopen. Precies: dat hebben de meeste mensen niet. “Ja, dan moet je maar een gebruikte auto kopen” hoor ik criticasters denken. Heb je de prijzen van occasions gezien? Tweedehands auto’s zijn nog nooit zo duur geweest. Maar ja, voor wat geldt dat niet tegenwoordig? Zelfs voor een simpel gebakje uit een klein segment betaal je zo tienduizend piek. Om voor een echt knappe auto uit het middensegment nog maar te zwijgen.

Waarom kiezen mensen voor private lease? Omdat ze zo nodig een dikke bak willen rijden? Nee, natuurijk niet. Omdat ze geen gezeik willen! Want wat voor zekerheid heb je tegenwoordig nog voor een auto van 10.000 euro? Heb niet de illusie dat je voor die prijs nu een jong gebruikt exemplaar rijdt. En 10.000 euro is een hoop geld voor de meeste autokopers. Sterker nog: de meeste zullen het niet zo 1-2-3- hebben liggen. Dan koop je zo’n auto en dan is dat nog maar het begin. Wegenbelasting, onderhoud, onverwachte reparaties, verzekering…. en elk jaar weer die stress of je de APK doorkomt. Voor 300 a 400 piek in de maand rijd je een prima, gloednieuwe auto waarmee je niet al dat gezeik hebt. Ik snap het wel.

Waar zijn banken nu echt bang voor?

Het zijn zeker niet alleen de private lease rijders voor wie een hypotheek krijgen steeds mogelijker wordt. Eigenlijk iedereen die ook maar enigszins afwijkt van de (verouderde) norm, heeft het extra moeilijk. Een ZZP’er kan nog zo lekker draaien: hij/zij wordt nog altijd als een risicofactor gezien. Maar de “zekerheid” die loondienst biedt, is al lang geen zekerheid meer. Anno nu heeft een contract al lang niet meer de waarde die het wordt toegedicht. Mensen vliegen om van alles en nogwat de laan uit. Wat zegt het nu werkelijk?

Of neem die huurder in een grote stad, die al 5 jaar elke maand probleemloos 1.500 euro overmaakt naar een huisbaas, investeerder of pandjesmelker, maar voor wie banken kennelijk vrezen dat een hypotheek van de helft van dat bedrag een te groot risico is. Schiet mij maar lek.

Het doet je afvragen waar banken nu écht bang voor zijn. In het geval van private lease zou je dit natuurlijk redelijk eenvoudig kunnen beargumenteren. Iemand met een private lease auto heeft maandelijkse vaste lasten van een paar honderd euro. Aan de andere kant: als die persoon gewoon kan aantonen de benodigde maandelijkse lasten van de gewenste hypotheek prima te kunnen dragen? Ik zie het probleem niet helemaal. Zeker niet aangezien er in het verleden zonder blikken of blozen veel te hoge hypotheken zijn verleen aan mensen wiens gehele interieur technisch gezien nog eigendom was van de Wehkamp. En ja, daar hebben banken van geleerd. Maar om daar de huidige generatie (nog eens los van alle andere economische ontwikkelingen) daar zo de dupe van te laten worden….

Bovendien is het schijnveiligheid voor een bank. Steeds meer private lease aanbieders hanteren (tegen geringe extra maandelijkse kosten) de mogelijkheid om van maand tot maand op te zeggen. Dus tja, heb je een private lease auto en verhindert dit een goede hypotheek? Zeg ‘m op, sluit de hypotheek af en zodra die rond is sluit je gewoon weer een nieuw private lease contract af. Dat zal gek genoeg namelijk bijna nooit een probleem zijn.

De autoblog van liefhebbers, voor liefhebbers

Autoblog 13-50